Zomerexcursie naar het Operatie Market Garden gebied rond Nijmegen.
Generaal Sosbowski
De bus brengt ons op 22 augustus 2008 met zestig leden van de Oudheidkundige Kring naar het Operatie Market Garden gebied rond Nijmegen. De eerste stop is in Wijchen bij zaal- en partycentrum Verploegen. Hier krijgen we een uiteenzetting door onze gids, de heer H.A. Kramer, Generaal Majoor der Infanterie b.d., over Market Garden, één van de grootste luchtlandingsoperaties uit de geschiedenis. De operatie moest – na de landing in Normandië op 6 juni 1944 (D-Day) – een corridor naar het noorden forceren voor de geallieerde troepen en Nederland bevrijden van de gruwelijke overheersing van de Duitsers. In ons gezelschap bevindt zich de heer Joop de Ruiter initiatiefnemer voor de rehabilitatie van de Poolse Luchtlanding Brigade en hun Generaal Majoor Stanislav Sosabowski.
Na de introductie stapt het gezelschap in de bus om door het gebied van Market Garden rond Nijmegen te rijden. Het eerste monument dat wij passeren is bij Grave en Velp (Brabant) voor de troepen die daar de brug over de Maas veroverden. Even verder voorbij Overasselt richting Heumen is een prachtig monument opgericht in de vorm van gestileerde parachutes voor de US Airbornes die daar landden.
De weg van Kranenburg via Berg en Dal naar Nijmegen is de route die de US parachutisten liepen naar de Waalbrug. Rechts van ons ligt de Duivelsberg. Links zaten de Amerikanen en rechts de Duitsers. Vanuit schuttersputjes werd er gevochten van man tot man met bajonetten. Gruwelijk. Rechts komt nu de Ooij polder die door de Duitsers onder water gezet werd om de geallieerden de doorgang te verhinderen. Door naar Nijmegen naar de Belvédère met prachtig uitzicht op de Waalbrug, de spoorbrug en het strijdgebied er omheen. De Duitsers probeerden de brug op te blazen. De geallieerden probeerden dat te voorkomen.
De lunch is in Restaurant de Witte in Beek. Vervolgens rijden we via de Zevenheuvelenweg naar het Canadees Militair Ereveld in Groesbeek. Hier liggen 2617 jonge (nog geen 20 jaar oud) Canadezen begraven, die in die laatste zeven maanden strijd tijdens de operaties Veritable en Varsity sneuvelden. (In totaal sneuvelden bij deze operaties 23.000 geallieerden.)
Van hier gaan we verder naar het Nationaal Bevrijdings-Museum 44-45 ook in Groesbeek. Hier krijgen we een korte introductie en een film over Market Garden te zien gevolgd door een uitleg aan de hand van een prachtige maquette van de strijd rondom Nijmegen. Een indrukwekkend museum. Terwijl wij binnen waren is het flink gaan regenen en we spoeden ons terug naar de bus.
We gaan weer richting Nijmegen, nu om te zien waar de geallieerden op 20 september 1944 de Waal overstaken om te proberen vanuit het noorden de Waalbrug te veroveren. Dat lukte. Helaas voor John Frost, bij de brug in Arnhem, kwam de hulp uit het Zuiden te laat. Hij had op 20 september met zijn resterende manschappen zich aan de Duitsers over gegeven. Zo zou de oorlog nog zeven maanden langer duren met als gevolg enorme aantallen burger- en militaire slachtoffers en grote materiële schade. Met deze laatste etappe door Nijmegen eindigt de uiteenzetting van de heer Kramer. Een wel heel bijzonder en verhelderend verhaal vol anekdotes en wetenswaardigheden
Susan Haag