Over Dieren-Noord raak je nooit uitgeleerd

 

Zelfs voor Frans Nas kent de  lokale historie van Dieren in de twintigste eeuw nog vele geheimen. „Iedere dag hoor ik weer wat nieuws. Op een gegeven moment moet je stoppen met onderzoek, anders komt het boek er nooit.“

 

Al jaren werkt Frans Nas met zijn jeugdvriend Harry Wegman aan een vervolg op het in 2003 verschenen boekwerk Nijver Dieren, over de bedrijvigheid in Dieren-Zuid. Nu staat Dieren-Noord centraal. „Maar ik raak niet uitgeleerd. Iedere dag hoor ik weer wat nieuws. Nu weer over een zekere textielhandelaar Weijers aan de Wilhelminaweg en kledingmagazijn De Bijenkorf. Maar als we nu niet beginnen te schrijven komt het boek eind volgend jaar niet uit. En dat is wel de bedoeling.“

 

Veel Dierenaren kijken reikhalzend uit naar deel twee van Nijver Dieren, zo bleek deze week. Nas en de Oudheidkundige kring Rheden-Rozendaal hebben een grote expositie ingericht met materiaal over wat ze al weten van de bedrijvigheid in Dieren- Noord. „Iedere keer komen er mensen met correcties of aanvullingen. De betrokkenheid is groot“, aldus Nas. Hij is geboren en getogen in Dieren (zijn grootvader had er een sigarenfabriek), maar trok een halve eeuw geleden weg. „Maar ik kom vaak bij familie in Dieren.“

 

Veel haalt hij uit oude kranten. „Zo werd er in de jaren dertig van de vorige eeuw nog melding gemaakt in kranten als iemand of een zaak telefoon kreeg. Zo kom je veel op het spoor.“

 

De economische ontwikkelingen in Dieren-Noord zijn in de twintigste eeuw stormachtig geweest. Henk Onderwaater, die de expositie kwam bekijken, heeft het allemaal meegemaakt. „Hei en zandwinning, dat was Dieren-Noord. Van dat gele, plakkerige ophoogzand wonnen ze hier. Voor ons begon Dieren-Noord vroeger pas bij de Buitensingel. De Burgemeester De Bruinstraat was er nog niet en dat spoorlijntje werkte dus toen nog niet als barrière.“

 

Op de expositie (met mooie foto’s van verdwenen landhuizen en de Wielerbaan) en in het boek passeren niet alleen grote bedrijven de revue (zoals Gazelle, Leppers, PAF-caravans, Hupkes) maar ook winkeltjes en groentehandelaar Pieper. Wat valt op? „Dat winkeliers het vroeger langer volhielden. Nu openen en sluiten ze te pas en te onpas, vroeger zat een zaak ergens vaak tientallen jaren.“