Verslag historische wandeling in Rheden – 13 oktober 2019

Wandelen door ‘heden en verdwenen’ Rheden

In het kader van het 65-jarig bestaan van de Oudheidkundige Kring Rheden-Rozendaal werd op zondag 13 oktober 2019, een geweldig zonnige oktoberdag, door 71 personen deelgenomen aan een wandeltocht met gids Mechteld Kranenburg. Vanuit het Dorpshuis aan het Burgemeester van Leeuwenplein vertelde zij op een bijzonder interessante wijze aan een, helaas té grote groep mensen, wat er zoal is veranderd of verdwenen in het dorp Rheden. Vooral degenen die niet alles goed hebben kunnen verstaan, kunnen het in het volgende verslag alles rustig nalezen.

De tocht ging via de Steenbakkersweg, waar Mechteld vertelde over de huizen achter de huidige Albert Heijn, een plek die zij zelf heel goed kent omdat zij daar is geboren. En waar ooit transportbedrijf Bruger de opslag had. Hierna stak de groep de Oranjeweg over naar de Methorsterweg, waar ze een prachtig verhaal had over de Köttelsteeg. Heel beeldend vertelde zij over de herkomst van de naam de Köttelsteeg, dat overigens nooit echt heeft bestaan als steeg of weg. Het is een klein zijweggetje van de Methorsterweg waar inwoners (en dat waren er heel veel) die op de steenfabrieken ten zuiden van Rheden werkten, op hun weg van de fabriek naar huis plots hun behoeften kwijt moesten. En dat werd dus urinaal, maar ook als grote boodschap, in de struiken in het steegje gedeponeerd, vandaar de naam Köttelsteeg.

Verder gaat het via de Groenestraat langs menig verdwenen pand of winkel, zoals Bosveld de Vijzel, en bij de boerderij welke midden op de Oranjeweg stond en eind jaren 50 is gesloopt omdat de Oranjeweg werd doorgetrokken. Hierna staat de groep even stil bij het braakliggend terrein waar het pand van Bremer heeft gestaan en waar de historische (monumentale) kelder ligt (die halverwege 1600 is gebouwd onder het toenmalige pand met de naam Huize Sadelhoff). De kelder is nu is afgedekt om bezoekers te weren. Helaas is mede door deze kelder het braakliggende terrein nog steeds niet gebouwd.

Bij restaurant Het Wapen van Rheden, dat bij oud-Rhedenaren ook bekend staat als de 3 sneetjes, wordt even stilgestaan omdat daar aardig wat winkels zijn verdwenen of aangepast. Zo kennen veel wandelaars nog modezaak Beekman, bakkerij Jansen brood maakt wangen Rood, fotozaak Vriesman, supermarkt Kool, smederij Jansen, later bekend als Jansen-Lamers. En zo waren er nog wel een paar.

Veel mensen kenden ook Kobus nog, de groenteman die met zijn kar door Rheden trok. Het witte huis (2 onder 1 kap) heeft inmiddels plaatsgemaakt voor een fietsenwinkel met als buren De Heeren van Rheden. Hierna loopt het gezelschap naar Elderman waar het pand aan het steegje ooit werd bewoond door Geurt Liet (bijnaam Geurt met de beuntjes) die een supermarkt runde.
Daar tegenover was Wiggers de kapper, Rooding met zijn drankenhandel en naast Geurt zat boekwinkel Arends.

Op de hoek Groenstraat-Arnhemseweg komt warenhuis Jansen ter sprake, ook wel bekend als ‘Jansen de wagenmaker’ omdat daar achter (aan de Arnhemseweg) een grote wagenloods stond die de tand des tijds ook niet heeft overleefd. Maar Jansen heeft er ook nog een ‘warenhuis’ gehad en weer later aan de overkant, waar nu een pizzeria zit, runde deze Jansen een sigarenzaak en kreeg hij ook nog de bijnaam ‘Jansen de Pers’. Maar deze bijnaam dankt hij aan het feit vanwege zijn bestuursfunctie bij voetbalvereniging Rheden. Van de wedstrijden belde iemand van de weekbladen elke zondag naar Jansen voor een verslag. De zoon, die ook Jan Jansen heet, weet nog als er gebeld werd voor een verslag iedereen in de kamer zijn mond moest houden.
Precies op de hoek Groenestraat-Arnhemseweg zat ooit slager Bosveld (met de bijnaam ‘Lekker stukske’). Later zat hier groentezaak Jalink in, weer later Schlecker en nu een boekenwinkel. En aan de andere kant van de Arnhemseweg zat ooit pension Slotboom waar nu de familie Bekkering in woont.

Hierna loopt het gezelschap door tot aan garage Zeilmaker waar het NS-station nog benoemd wordt. Waarbij Mechteld verteld dat het treinstation in Rheden zo mooi en modern was in zijn tijd dat er een kartonnen model van is gemaakt, die gevouwen kon worden en die bij menig treinenverzamelaar en liefhebber langs de spoorbaan prijkte.

Voorzitter Jansen van de Oudheidkundige Kring Rheden Rozendaal bedankte Mechteld voor haar bijzondere wandeltocht met een fles wijn, maar omdat de groep zo groot was deed hij er een mooie plak chocolade bij. Hierna ging het gezelschap weer naar het Dorpshuis waar nog lang werd nagepraat en waar de bezoekers konden genieten van de fototentoonstelling, de films over Rheden en de diapresentatie, maar waar ook heel veel herinneringen werden opgehaald…

En zo kwam er een einde aan een geweldige mooie dag onder het genot van een hapje en een drankje…

Hier stond ooit de sigarenzaak van de familie Doornbos aan de Steenbakkersweg.

Hier staat de groep even stil bij voormalig drogisterijpand van Bosveld de Vijzel hoek Methorsterweg-Groenstraat. Op de achtergrond is net iets zichtbaar het braakliggend terrein van AH.

Links is de historische kelder te zien die, halverwege 1600, onder het ‘Huize Sadelhoff’ is gebouwd
en waar recentelijk het pand van woningstoffeerder Bremer is gesloopt.
Links is de Groenestraat met rechts een kijkje in de Dorpsstraat.

Verslag en foto’s: Ale Hartgers