Voorjaarsexcursie april 2014 naar Radio Kootwijk

Hier Radio Kootwijk!

 

Een van de meest markante gebouwen van Nederland ligt midden op de Veluwe: voormalig zendstation Radio Kootwijk. Gidsen van Staatsbosbeheer vertellen over de overweldigende architectuur, de boeiende historie en de toekomstplannen voor het voormalige zendgebouw en de omgeving daarvan.

 

Sfinx KootwijkZo luidde de aankondiging van deze excursie. 43 Personen verschenen op de afgesproken plaats te Radio Kootwijk. Vanaf deze plaats ontwaarden wij in de verte een grote grijze kolos, het leek op een zeer grote grauwe bunker uit de oorlog. Inderdaad een markant gebouw, maar mooi, nee in de verste verte niet.

Twee gidsen, vrijwilligers van Staatsbosbeheer verwelkomden ons en iedere gids nam ruim 20 personen onder zijn hoede. Wij werden naar een gebouwtje gevoerd alwaar onder het genot van koffie en koek, de achtergrond verteld werd, welke de redenen -telefonie- waren vanaf 1918 tot het bouwen van dit complex in deze troosteloze zandverstuiving.

 

De aanneemsomBouw Radio Kootwijk bedroeg 5 miljoen guldens, nadat het karwei geklaard was bleek het 9 miljoen guldens geworden te zijn. Het was niet alleen het bouwen van dit zendergebouw, maar er werd een compleet dorp bij gebouwd met woningen voor het lagere personeel, villa’s voor het midden en hoger personeel. Een pompstation en een watertoren voor de koeling van de apparatuur. Een 50 KV. transformatorstation voor de levering van de benodigde energie. Een hotel voor de bezoekers en technici die van verre kwamen. En niet te vergeten alle zendmasten die opgericht moesten worden voor de toegedachte taak, zijnde het kunnen voeren van gesprekken met de toenmalige kolonie Nederlands-Indië. De hoogste mast, “lange Gerrit” genaamd, was tweehonderd meter hoog. Bij helder weer was hij goed te zien bij de brandtoren nabij Rheden.

 

Of de kosten van Bandoeng zendstationhet bouwen van het zend- en ontvangstcomplex in Bandung ook in dit bedrag zaten, werd niet vermeld. Alleraardigst was de opmerking van een dame uit ons gezelschap. Zij wist zich het zendcomplex te Bandung te herinneren!!!! Ruim 90 jaar was zij, en dan nog meegaan met zo een excursie. Na nog enige technische uitleg over korte en lange golven vertelde een vrouw, die geboren en getogen was in het dorp Radio Kootwijk, over de wel heel primitieve beginperiode van de pioniers in deze zandduinen. Het stro zat haar, bij wijze van spreken, nog achter de oren. Na een interessante voorlichtingsfilm werd het grote art deco gebouw bekeken. Enige leuke details met sculpturen van beeldhouwer H.v.d. Eijnde werden in ogenschouw genomen. De bouw was geïnspireerd op de Sfinx van Gizeh. Vreemd eigenlijk aangezien de Sfinx niet direct het voorbeeld is van spraakzaamheid. In dit gebouw ging het toch juist om het ver wegdragen van de menselijke stem.

 

Radio Kootwijk Hal1De grote -nu lege- hal (volgens de gids moest dit gezien worden als een fabriekshal) maakte indruk, zeker gezien dat in de tegenwoordig tijd ieder met een zend en ontvanginstallatie in zijn zak loopt. Onvoorstelbaar eigenlijk dat toen zo een grote hal met apparatuur nodig was om de menselijke stem te transporteren. De toren werd beklommen waar een ieder genoot van het schitterende vergezicht. Na de achterkant van het gebouw, de pompstations, de watertoren en het afgebrande hotel bekeken te hebben, werden wij door onze gids meegenomen naar een zandplaat waar niets te zien was, Volgens de gids zou hier een sterrenwacht gestaan hebben. Hier namen wij afscheid van onze gids. De andere groep zagen wij in geen velden of wegen, later hoorden wij dat zij een uur later afscheid hadden genomen van hun gids. Al met al een zeer interessante middag met veel wetenswaardigheden. Wij mogen ons bestuur dankbaar zijn, dat zij telkens zulke mooie “uit” objecten weten te vinden.

 

F.W.